خونریزی معده یکی از علل شایع بیماری‌های دستگاه گوارش است. علائم خونریزی معده ممکن است به شکل خون در مدفوع یا استفراغ ظاهر شود، اما در برخی مواقع، این خونریزی به صورت غیرقابل رؤیت باعث تیرگی مدفوع یا علائم کم‌خونی می‌شود. علاوه بر مشکلات گوارشی، خونریزی معده ممکن است دلایل دیگری نیز داشته باشد که در اینجا به آنها اشاره خواهیم کرد.
خونریزی معده چیست؟
خونریزی معده یک نوع خونریزی است که در قسمت بالایی دستگاه گوارش ایجاد می‌شود و ممکن است نشان‌دهنده یک مشکل جدی باشد، اما خود به خود یک بیماری نیست.
خونریزی معده ممکن است نشان از وجود اختلالات و بیماری‌هایی باشد که قسمت داخلی و ساختار معده را تحت تأثیر قرار داده‌اند. خونریزی معده ممکن است در هر نقطه‌ای از معده رخ دهد، همچنین ممکن است این خونریزی به صورت ناگهانی رخ دهد و باعث اتلاف حجم زیادی از خون در بدن شود یا به صورت دوره‌ای و تدریجی بروز کند. در بسیاری از موارد، خونریزی معده به‌صورت خفی و بدون علائم خاصی رخ می‌دهد و افراد به آن توجه نمی‌کنند. اما در مواقع شدید و حاد، با استفراغ خونی یا مدفوع تیره یا خونی قابل مشاهده است. این نوع خونریزی حالتی اورژانسی را نشان می‌دهد و بسیار خطرناک است، بنابراین باید بلافاصله به پزشک مراجعه کرد.
علت اصلی خونریزی معده چیست؟
خونریزی معده می‌تواند از دلایل گوناگونی ناشی شود. برخی از علل شایع آن شامل موارد زیر هستند :
زخم معده
وقوع زخم در پوشش مخاطی معده، باعث تخریب دیواره معده توسط آنزیم‌های گوارشی و اسید معده می‌شود. این زخم‌ها در نتیجه تماس مداوم با اسید معده، به زخم‌های باز تبدیل می‌شوند و علائمی همچون درد ناشناخته در معده، سوء هاضمه، تهوع، کاهش وزن و… با خود به همراه می‌آورند. بنابراین، زخم معده یکی از عوامل خونریزی معده می‌تواند باشد.
گاستریت معده
گاستریت معده یکی دیگر از عواملی است که می‌تواند باعث خونریزی معده شود. این بیماری باعث التهاب پوشش داخلی معده می‌شود که ممکن است از عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی ناشی شود یا ناشی از مصرف بیش از حد مواد مسکن خاص باشد. همچنین، مصرف زیاد الکل هم ممکن است از عوامل موثر در ابتلا به گاستریت و خونریزی معده باشد.
سرطان معده
بیش‌تر خونریزی‌های معده که در بخش بالایی دستگاه گوارش رخ می‌دهند، به وجود تومورهای سرطانی در معده پیوند دارند. یعنی در واقع بر اثر سرطان معده زخم ایجاد می شود. در مراحل ابتدایی این بیماری، خونریزی معمولا درحد کمی صورت می‌گیرد. اما با پیش‌روی سرطان و گسترش آن به بافت‌های اطراف، خونریزی شدیدتر می‌شود. این نوع خونریزی معمولا ناچیز است و تنها از طریق آزمایش قابل تشخیص است. علاوه بر این، نکاتی مانند ضایعه دیولافوی، مصرف مواد سوزآور، بیماری اکتازی عروق آنترال معده، واریس معده نیز می‌توانند از علل دیگر خونریزی معده باشند.
علائم خونریزی معده
علائم خونریزی معده و عوامل زمینه‌ای مرتبط در صورت تجربه هر یک از علائم زیر، بهتر است به سرعت به پزشک مراجعه کنید، زیرا ممکن است با خونریزی معده مواجه باشید:
- تغییر رنگ و شکل مدفوع به سیاهی، تیرگی و شبیه به قیر
- درد در ناحیه شکم
- تهوع و استفراغ
- دشواری و درد در بلع
- سرگیجه یا گیجی
- کاهش هوشیاری
- مشاهده خون در استفراغ
علاوه بر این، برخی عوامل زمینه‌ساز خطر خونریزی معده شامل :
- مصرف دخانیات
- کمبود مصرف آب
- مصرف نوشابه و مایعات حاوی الکل
- رژیم غذایی ناسالم
- مصرف داروها و مسکن‌ها بدون دستور پزشک
- سابقه بیماری‌های معده در خانواده
- تحمل ناکامی‌ها و استرس روانی
اگر علائم خونریزی معده را تجربه می‌کنید یا با عوامل زمینه‌ای مرتبط آشنا هستید، حتما به بهترین متخصص گوارش مراجعه کنید تا بررسی‌های لازم انجام شود.
تشخیص خونریزی معده
برای تشخیص خونریزی معده، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. پزشک با انجام معاینات فیزیکی، پرسش‌هایی از شما و گرفتن شرح حال، قادر است به تشخیص این مساله بپردازد. به عنوان مثال، اگر در سابقه خود درباره بیماری‌های معده، رنگ و قوام مدفوع، استفراغ خونی یا درد در معده و سایر عوارض مشابه صحبت کنید، پزشک به راحتی می‌تواند خونریزی معده را تشخیص دهد.
علاوه بر این، آزمایش خون، آندوسکوپی (بررسی داخلی معده و زخم اثنی عشر)، تصویربرداری اشعه ایکس از دستگاه گوارش فوقانی و کولونوسکوپی (بررسی داخلی روده بزرگ) می‌توانند در تشخیص دقیق و شناسایی علت و مکان خونریزی مفید باشند.
روش‌های درمان خونریزی معده
خونریزی معده در حالت‌های سبک معمولا خودبه‌خود قطع می‌شود و به درمان ویژه‌ای نیاز ندارد. اما در صورت شدت خونریزی، باید با توجه به نقطه خونریزی، از روش‌های مختلف درمانی استفاده شود. گاهی اوقات، به بیمار داروهای خاص تجویز می‌شود تا خونریزی را کنترل کند. و در برخی موارد، پزشک ممکن است با انجام آندوسکوپی فوقانی، خونریزی را متوقف کند.
درمان خونریزی معده در منزل
برای درمان خونریزی معده در منزل، توصیه می‌شود از یک رژیم غذایی سالم پیروی کنید. مصرف نوشیدنی‌ها و غذاهای حاوی پروبیوتیک را افزایش دهید. از نوشیدنی‌ها و مایعاتی که ممکن است منجر به تشدید درد معده شوند، خودداری کنید. داروی مسکن خود را با راهنمای پزشک تغییر دهید. تلاش کنید تا استرس و اضطراب خود را کنترل کنید. همچنین، از مصرف الکل و دخانیات پرهیز کنید، به میزان کافی خواب بخوابید و استراحت کافی داشته باشید
بدون دیدگاه